maandag 4 september 2023

Activerend onderwijs 2: Acht manieren om actief leren te stimuleren

Fiorella, L., & Mayer, R. E. (2016). Eight ways to promote generative learning. Educational Psychology Review, 28, 717-741. https://doi.org/10.1007/s10648-015-9348-9

Introductie

Tijdens de UU onderwijs 24-uurse in 2023 sprak keynote speaker Dominique Sluijsmans over “zweet op de juiste rug”. Hiermee bedoelde zij dat het de student is die moet zweten tijdens het leerproces en niet de docent. Door studenten op de juiste manier te activeren, verwerken zij stof beter en diepgravender. Overigens maak je je je met activerende didactiek niet altijd populair onder studenten. Deslauriers et al. (2019) vonden in hun studie dat in cursussen waarin activerende didactiek wordt toegepast, studenten negatiever zijn over het onderwijs. Zij schrijven dit toe aan de verhoogde inspanning die van studenten in deze cursus wordt gevraagd. Hoewel het bijdraagt aan hun leerproces, weten studenten dat zweet op hun rug dus niet altijd te waarderen.

Het idee

In hun artikel maken Fiorella en Mayer gebruik van Merlin Wittrocks generative model of learning. In de opvatting van Wittrock is leren een generatieve activiteit. Leren is volgens Wittrock niet het passief consumeren van informatie; tijdens het leren construeren studenten eigen interpretaties van nieuwe informatie en trekken daaruit conclusies. Betekenisvol leren is volgens Wittrock het transformeren van nieuwe informatie uit bijvoorbeeld een college of een studietekst in bruikbare kennis voor het oplossen van problemen, het schrijven van een tekst, enzovoorts. Zowel Wittrock als Fiorella en Mayer benadrukken dat het bij onderwijzen en leren dus niet alleen gaat om hoe informatie wordt gepresenteerd aan studenten (bijvoorbeeld in een boek of een kennisclip), maar zeker ook om welke pogingen studenten doen deze informatie te begrijpen en doorgronden. Met andere woorden: naast de didactische werkvorm die je als docent kiest (hoorcollege, kennisclip, oefening) om informatie over te brengen aan studenten, gaat het ook om de leerstrategieën die studenten hanteren tijdens het verwerken van deze informatie. In hun artikel beschrijven Fiorella en Mayer acht generatieve leerstrategieën die studenten kunnen inzetten tijdens het studeren en die hen ondersteunen bij het betekenisvol leren: samenvatten, concept maps of graphic organizers maken, tekenen, inbeelden, jezelf testen, aan jezelf uitleggen, onderwijzen en leren door te doen of objecten te manipuleren (zie de onderstaande tabel voor een overzicht).

De inzichten

Generatieve leerstrategieën zijn effectief

In hun artikel beschrijven Fiorella en Mayer niet alleen de acht generatieve leerstrategieën maar presenteren ze ook onderwijsonderzoek dat toont dat deze strategieën effectief zijn. De bovenstaande tabel is overgenomen uit hun artikel. De effect sizes (kolom “Median d”) laten zien dat het onderzoek naar deze leerstrategieën aantoont dat het inzetten ervan een duidelijke bijdrage levert aan het leerproces van studenten.

Als docent heb je invloed op de leerstrategieën die je studenten gebruiken

Bij het zorgen dat studenten betekenisvolle strategieën inzetten, heb je als docent een belangrijke rol: je kunt hen inzicht geven in de waarde van bepaalde strategieën, je kunt ze leren hoe ze bepaalde strategieën het beste in kunnen zetten en door het gericht kiezen van opdrachten en werkvormen kun je studenten stimuleren om deze strategieën daadwerkelijk in te zetten. Onderzoek laat zien dat we de rol van docenten hierbij niet moeten onderschatten. Een deel van de studenten is namelijk niet bekend met deze leerstrategieën. Wanneer studenten wel bekend zijn met een strategie zoals jezelf testen en weten dat het een waardevolle strategie is, dan blijken ze deze toch vaak niet te gebruiken. Een recent onderzoek van Duany Rea et al. (2022) liet bijvoorbeeld zien dat studenten vaak wel bekend zijn met generatieve leerstrategieën, maar dat zij ze niet gebruiken omdat ze denken effectieve leerstrategieën tijdrovender zijn en meer moeite kosten. Bovendien twijfelen sommige studenten of ze deze leerstrategieën op de juiste manier toepassen. Wil je de kans vergroten dat je studenten deze generatieve leerstrategieën toepassen, dan is dus belangrijk om aandacht te besteden aan hoe je studenten deze leerstrategieën het beste toe kunnen passen en om je studenten te overtuigen van de waarde van deze strategieën. Bovendien kun je hen helpen door hen te wijzen op informatie en hulpmiddelen die ze kunnen gebruiken om bijvoorbeeld concept maps te maken.

Verder lezen


Gepost door op
Labels: , , , , , , , , , , ,

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Abonneren op: Reacties posten (Atom)