Achterop het nieuwste nummer van Surf Magazine (nummer 3 van 2013, verschenen eind september) staat een 'Trendwatching'-column van mijn hand. Hieronder heb ik de tekst van deze column nogmaals geplaatst.
Kent u de opening van
de met Oscars overladen film Amadeus? De prachtige openingsmuziek is
de vijfentwintigste symfonie van Mozart. Frappant is dat sommige
musicologen vinden dat de achttienjarige Mozart wel lef toont, maar
dat de symfonie een mislukt voorproefje is van de veel beroemdere
veertigste. Mislukken met een meesterwerk! Daar komt een prachtige
levenswijsheid uit voort: “Heb het lef om te falen.” Dat is waar
het lopende debat over de start van de eerste 'Steve Jobsscholen' me
aan doet denken. Initatiefnemer Maurice de Hond zal het zeker niet
vervelend vinden om met Mozart te worden vergeleken, maar de grote
vraag is of de scholen, waarop een mengelmoes van
onderwijsvernieuwingen wordt losgelaten – met als centraal element
tablets (geheel toevallig iPads) – een succes zullen worden. Mag je
wel zo experimenteren met onderwijs? Misschien wel. Sterker:
misschien kan onderwijs alleen werkelijk vernieuwen als iemand lef
toont: het lef om te falen. Dat is wellicht wat critici van de aanpak
van de Hond (en zijn paladijnen bij O4NT) soms niet willen zien: dat
onderwijsvernieuwing een bepaalde koppigheid (vaak verward met
'visie') vereist. Een ongemakkelijke, misschien wel gevaarlijke
koppigheid, maar wel een die past bij de ongemakkelijke, misschien
wel gevaarlijke tijd waarin we leven.
Intussen gaat de
discussie voornamelijk over het exclusieve gebruik van iPads en over
de keuze om de onderwijsfilosofie te verbinden met de naam en dus de
persoon Steve Jobs en zijn bedrijf Apple. Wie wil het lot van zijn
kinderen in de handen van een groot Amerikaans bedrijf leggen? Sinds
de ophef over PRISM zijn we er wellicht gevoeliger voor dan daarvoor,
ondanks dat met name het hoger onderwijs er nooit moeite mee gehad
heeft haar ziel aan de vroegere duivel Bill Gates te verkopen. De
eerste Steve Jobsscholen zijn inmiddels van start gegaan. Wie de
school in Breda binnenstapt wordt begroet door een grijnzende Steve
Jobs aan de muur. “Big Brother is watching you” lijkt de
ironische boodschap.
En toch: als
onderwijskundige ben ik nieuwsgierig. Naar mijn idee zou het motto
moeten zijn: vergeet de naam, focus op het werk op de scholen, doe
onderzoek, en help de school waar nodig. Maurice de Hond is Mozart
niet, maar we zijn het aan onze stand verplicht om het hem te gunnen
om eventueel te falen, en dan wel op dezelfde magnifieke manier als
Mozart dat deed.