Een iPad is geen roze pil tegen leerproblemen

Op vrijdag 13 april verscheen een ingezonden stuk van Jeroen Janssen in Trouw (Podium, p. 17). Hieronder is de volledige weergegeven.
 

Het was bijna niet te missen. In diverse media en bij De Wereld Draait Door kwamen Maurice de Hond en Lodewijk Asscher aan het woord over een nieuw op te richten school. Deze school moet in 2013 van start gaan en zal de Steve Jobs School gaan heten. Zoals de naam doet vermoeden, zal technologie een belangrijke rol gaan spelen op deze school. Alle leerlingen krijgen daarom de beschikking over een iPad. De manier waarop De Hond en collega’s hun voor het voetlicht brachten, doet vermoeden dat het hier helaas gaat om een simplistische visie op onderwijs en technologie.

Het zal niet als een verrassing komen dat het initiatief nogal wat stof deed opwaaien. Een deel van de kritiek op de iPadschool ligt voor de hand: Waarom de iPad? Het gaat niet om de technologie, maar om de didactiek! Investeer liever in leerkrachten dan in technologie! Enzovoorts. Grotendeels terechte opmerkingen.

Ik zie echter een fundamenteler probleem bij de manier waarop De Hond en collega’s te werk gaan. Ik ben ervan overtuigd dat technologie, mits goed ingezet door een leerkracht, een meerwaarde kan hebben voor het onderwijs. Technologie is echter geen vrolijke, roze pil, die je inneemt en die al je problemen als sneeuw voor de zon doet verdwijnen. Maar dat is wel wat de oprichters van de iPadschool suggereren: geef elk kind een iPad, zet er wat leuke en educatieve apps op en ziedaar: gemotiveerde leerlingen die als vanzelf leren! Dat is een gevaarlijk simplistische opvatting van onderwijs. Voor onderwijsprestaties moet hard gewerkt worden. Door leerlingen én leerkrachten.

Een simplistische visie op onderwijs bracht ons de afgelopen jaren al veel vernieuwingen die allemaal het onderwijs zouden verbeteren: smartboards, meervoudige intelligenties, laptopklassen, hart-brein leren, et cetera. Deze vernieuwingen werden uitgedragen door zelfverklaarde onderwijsgoeroes en trekken de aandacht van het onderwijsveld.

Is het erg dat De Hond en collega’s een simplistisch idee uitdragen? Ja! Simplistische ideeën zijn vaak zeer aantrekkelijk. Wie wil er niet geloven in het idee dat kinderen met iPads beter gaan leren? De werkelijkheid zit echter complexer in elkaar. Het verspreiden van simplistische ideeën over onderwijs doet geen recht aan de kwaliteiten van leerkrachten en misleidt ouders, schoolleiders en politici. Ook in het onderwijs kan elke euro maar één keer uitgegeven worden en kan elk lesuur maar één keer gegeven worden. Wanneer tijd en geld gestoken wordt in vernieuwingen die zo simplistisch zijn dat ze wel moeten falen, gaat dat ten koste van aandacht voor zaken waarvan we weten dat ze wél bijdragen aan de kwaliteit van onderwijs.

In 2013 gaat de Steve Jobs School van start. Nog tijd genoeg dus om te werken aan een minder simplistisch idee over het gebruik van technologie in het onderwijs. Ik hoop dat het ze lukt!

Jeroen Janssen

Universitair Docent Onderwijskunde

Universiteit Utrecht