Het drama van de interdiscipline

Het drama van de onderwijskundige is dat zij altijd moet vechten voor aandacht. Of je nu opleidingsadviseur bent in een organisatie, of een leerafdeling, of zelfs een academie. Als je je niet profileert, word je niet gezien en bij de eerste beste bezuiniging sta je op de stoep. Iedereen vindt opleiden belangrijk, maar het wordt gezien als een kostenpost in plaats van een voorwaarde voor succes.

Het drama van de onderwijskunde opleidingen lijkt vergelijkbaar. Ook wij moeten onze meerwaarde steeds benoemen. Wat voegen wij toe aan het maatschappelijk belang van Nederland, aan innovatiekracht, aan het benutten van talent, aan het optimaliseren van ons onderwijs?

Is onderwijskundig onderzoek meer dan sociaalwetenschappelijk onderzoek binnen het onderwijs of bedrijfsopleidingen? Onderscheidt het zich van sociaalwetenschappelijk onderzoek naar leerprocessen?
De vraag is hier of enkel het onderzoeksdomein en de onderzoekscontext verschilt of dat onderwijskundig onderzoek ook een eigenheid kent met een unieke toegevoegde waarde.

Dit lijkt misschien talig geneuzel, maar dat is het niet. Het is een vraag waarbij het antwoord richting kan geven aan beslissingen als:

• Moet de Onderwijskunde opleiding een eigen bachelor hebben?
• Moet Onderwijskunde een kopstudie zijn van pedagogiek of psychologie?

Daaronder liggen vragen als:

• Moet onderzoek naar leerprocessen, het ontwikkelen van onderwijsbeleid, en het aansturen van schoolvernieuwing worden uitgevoerd door onderwijskundigen of net zo goed door professionals van andere disciplines?
• Heeft het werkveld behoefte aan academische professionals die ook wel iets weten van leren of heeft het werkveld behoefte aan onderwijskundigen?

Wat mij altijd opvalt bij de organisaties die ik van binnen heb gezien, is dat je de onderwijskundige er zo uithaalt. Je spreekt eenzelfde taal, grijpt naar dezelfde argumenten in discussies. Je kiest dezelfde aanpak bij het analyseren en oplossen van problemen. Met andere professionals die zich wel in het onderwijskundige begeven kan ik vaak goed sparren, ik houd van de kritische vragen en de originele invalshoeken die zij kiezen.

Maar onze expertise is uniek, onze invalshoek is uniek.

Mijn elevator pitch (bijvoorbeeld als iemand vraagt wat mijn toegevoegde waarde in een projectteam is) is:
Ik ben leerexpert, ik weet hoe leren werkt, bij mensen, en organisaties. Ik ontwerp leeromgevingen en adviseer hoe ze te laten werken.

Ik merk dat in verandertrajecten onderwijskundigen het smeermiddel zijn, als je een verandering wilt laten slagen, is het nodig te weten hoe je gedrag kunt sturen, hoe mensen leren en hoe niet.

Zorg dus dat je weet wie je als onderwijskundige bent, Nederland heeft je nodig.

En dus nee, geen kopstudie en ja, graag een eigen bachelor!